Chuyển đổi số trong lĩnh vực hành chính công đang giúp người dân tiếp cận các dịch vụ nhanh chóng, thuận tiện hơn. Từ đăng ký khai sinh, nộp hồ sơ đất đai, xin cấp giấy phép xây dựng đến nhận hỗ trợ chính sách – tất cả dần được thực hiện trực tuyến qua Cổng dịch vụ công quốc gia và ứng dụng VNeID...
Tuy nhiên, cùng với sự tiện lợi là mối lo ngày càng lớn về mất an toàn thông tin cá nhân nếu người dùng không được trang bị đầy đủ kiến thức bảo mật.
Thời gian qua đã ghi nhận nhiều trường hợp người dân bị giả mạo trang web dịch vụ công để đánh cắp thông tin. Họ được gửi đường link “Cổng dịch vụ công địa phương” hoặc “Hỗ trợ nhận tiền trợ cấp” qua tin nhắn, rồi được yêu cầu nhập số CCCD, mã OTP, thông tin ngân hàng. Sau vài phút, tài khoản bị rút tiền hoặc bị mở khoản vay không kiểm soát.
Một số cán bộ nghỉ hưu, nông dân lớn tuổi còn nhầm lẫn giữa ứng dụng thật và giả, dẫn đến việc bị đánh cắp thông tin cá nhân, ảnh hưởng đến uy tín và tài chính.
Đặc biệt nguy hiểm là việc nhiều người dân gửi hồ sơ cá nhân qua Zalo hoặc Facebook Messenger cho người lạ mà không biết rằng hành vi này có thể bị lợi dụng cho các hành vi tội phạm như vay mượn, lừa đảo, đăng ký SIM rác.
Tại sao người dân dễ mất an toàn thông tin khi làm thủ tục trực tuyến?
- Thiếu hiểu biết về dịch vụ công số: Người dân, đặc biệt là trung niên và cao tuổi, còn mơ hồ về quy trình làm hồ sơ trực tuyến, dễ bị lừa bởi những trang web, ứng dụng giả mạo.
- Chưa có thói quen tự làm: Nhiều người ngại tiếp cận dịch vụ công điện tử nên nhờ người ngoài “làm hộ”, vô tình để lộ thông tin cá nhân quan trọng.
- Không xác minh nguồn thông tin: Khi nhận tin nhắn, email, đường link về thủ tục hành chính, nhiều người không kiểm tra kỹ mà vội làm theo.
- Dùng điện thoại, máy tính không được bảo mật: Không cập nhật phần mềm, không đặt mật khẩu mạnh, dễ bị tấn công từ xa.
Cách bảo vệ thông tin khi sử dụng dịch vụ công:
- Chỉ truy cập Cổng dịch vụ công chính thức: https://dichvucong.gov.vn hoặc trang của tỉnh: https://dichvucong.binhphuoc.gov.vn/; qua app VNeID.
- Không chia sẻ thông tin cá nhân qua nhóm chat Zalo, Facebook nếu không biết chắc người nhận là ai.
- Thiết lập mật khẩu mạnh cho tài khoản dịch vụ công, ứng dụng ngân hàng, và thay đổi định kỳ.
Chuyển đổi số sẽ chỉ thật sự thành công khi người dân làm chủ được công nghệ, chứ không phải bị công nghệ điều khiển. Mỗi người dân – dù là cán bộ về hưu, nông dân, tiểu thương hay học sinh – đều có thể tự học cách bảo vệ thông tin của mình, bắt đầu từ việc cẩn trọng mỗi khi “click chuột”, nhập mã, hoặc gửi ảnh giấy tờ.