Vai trò của ngoại giao văn hóa trong thông tin đối ngoại

Các di sản được UNESCO công nhận như Vịnh Hạ Long, Phố cổ Hội An, hay Nhã nhạc cung đình Huế là những biểu tượng mạnh mẽ, giúp Việt Nam tạo dấu ấn trong lòng bạn bè quốc tế. Ví dụ, việc tổ chức các sự kiện như Ngày Việt Nam tại Nhật Bản hay Tuần lễ Văn hóa Việt Nam tại Pháp đã thu hút hàng ngàn người tham dự, giới thiệu từ áo dài, nón lá đến các món ăn đặc trưng như phở và bánh mì. Các nền tảng số như X, YouTube và TikTok đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa hình ảnh văn hóa Việt Nam, với các video ngắn về cảnh đẹp Đà Lạt hay lễ hội chùa Hương đạt hàng triệu lượt xem.
Bên cạnh đó, ngoại giao văn hóa còn thúc đẩy hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực giáo dục, du lịch và kinh tế. Các chương trình trao đổi sinh viên, triển lãm nghệ thuật, hay liên hoan phim quốc tế không chỉ quảng bá văn hóa Việt Nam mà còn tạo cơ hội tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới, làm giàu bản sắc dân tộc. Chẳng hạn, bộ phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” được trình chiếu tại các liên hoan phim quốc tế đã giúp khán giả toàn cầu hiểu thêm về vẻ đẹp nông thôn và tâm hồn Việt Nam. Tuy nhiên, ngoại giao văn hóa cũng đối mặt với thách thức như cạnh tranh văn hóa từ các quốc gia lớn và sự thiếu hụt nguồn lực tài chính, nhân sự. Để khắc phục, Việt Nam cần đầu tư vào đào tạo đội ngũ chuyên gia ngoại giao văn hóa, am hiểu văn hóa quốc tế và thành thạo ngoại ngữ. Đồng thời, cần phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và cộng đồng người Việt ở nước ngoài để tạo sức mạnh tổng hợp. Các chiến dịch truyền thông số, như sử dụng thực tế ảo (VR) để tái hiện Hoàng thành Thăng Long, cũng là hướng đi mới để thu hút sự chú ý.
Quan trọng hơn, ngoại giao văn hóa cần gắn với các mục tiêu phát triển bền vững. Việt Nam có thể kết hợp quảng bá văn hóa với các giá trị tiến bộ như bảo vệ môi trường, bình đẳng giới, hay phát triển cộng đồng. Ví dụ, việc giới thiệu các làng nghề truyền thống như gốm Bát Tràng hay lụa Vạn Phúc không chỉ quảng bá văn hóa mà còn thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm thủ công. Cộng đồng người Việt ở nước ngoài, đặc biệt tại các nước như Canada, Úc, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức các sự kiện văn hóa, từ lễ hội Tết đến các buổi biểu diễn nghệ thuật dân tộc. Những nỗ lực này giúp xây dựng hình ảnh Việt Nam năng động, thân thiện và giàu bản sắc. Để duy trì hiệu quả, cần có cơ chế điều phối cấp quốc gia, đảm bảo sự đồng bộ trong các chiến dịch văn hóa và tránh lãng phí nguồn lực. Ngoại giao văn hóa, khi được thực hiện đúng cách, không chỉ nâng cao vị thế Việt Nam mà còn góp phần xây dựng một thế giới hòa bình, đa dạng và gắn kết.