Vai trò của cộng đồng người Việt ở nước ngoài trong thông tin đối ngoại

Đại sứ văn hóa tự nhiên: Cộng đồng người Việt ở nước ngoài đóng vai trò như những đại sứ văn hóa, mang hình ảnh Việt Nam đến gần hơn với công chúng quốc tế thông qua các hoạt động văn hóa phong phú. Các sự kiện như lễ hội Tết Nguyên Đán tại Toronto, Canada, hay các buổi biểu diễn nghệ thuật dân tộc tại Sydney, Úc, không chỉ thu hút người Việt mà còn lôi cuốn cộng đồng bản địa, giúp họ hiểu thêm về truyền thống, ẩm thực, và âm nhạc Việt Nam. Chẳng hạn, lễ hội Tết tại California với các màn múa lân, trình diễn áo dài, và gian hàng phở đã thu hút hàng ngàn người tham gia, trở thành cầu nối văn hóa giữa Việt Nam và Mỹ. Ngoài ra, các lớp học tiếng Việt tại Đức, Nhật Bản, hay Hàn Quốc không chỉ giúp thế hệ trẻ người Việt giữ gìn ngôn ngữ mẹ đẻ mà còn giới thiệu văn hóa Việt Nam đến bạn bè quốc tế. Những hoạt động này tạo nên một hình ảnh Việt Nam thân thiện, giàu bản sắc, góp phần nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.
Lan tỏa thông điệp qua mạng xã hội: Trong kỷ nguyên số, cộng đồng người Việt ở nước ngoài đã tận dụng các nền tảng mạng xã hội như X, Instagram, và YouTube để chia sẻ câu chuyện về quê hương, từ đó khuếch đại thông điệp của thông tin đối ngoại. Các bài đăng về văn hóa, như video làm bánh chưng, trình diễn đàn bầu, hay câu chuyện thành công của doanh nhân Việt tại Mỹ, thường đạt hàng ngàn lượt tương tác, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Ví dụ, một video trên TikTok về chợ nổi Cái Răng được một người Việt tại Pháp đăng tải đã thu hút sự chú ý của khán giả quốc tế, thúc đẩy du lịch Việt Nam. Cộng đồng người Việt cũng tích cực phản bác thông tin sai lệch, như khi có tin giả về an toàn du lịch, họ chia sẻ trải nghiệm thực tế để làm rõ sự thật. Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài hỗ trợ bằng cách cung cấp tài liệu, video, và thông tin chính thức, giúp cộng đồng truyền tải thông điệp chính xác và đồng bộ, từ đó củng cố uy tín của Việt Nam trên các nền tảng trực tuyến.
Kết nối hợp tác kinh tế và giáo dục: Ngoài vai trò văn hóa, cộng đồng người Việt ở nước ngoài còn là cầu nối quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác kinh tế và giáo dục. Nhiều doanh nhân Việt tại các nước như Mỹ, Úc, hay Canada đã trở thành trung gian kết nối các nhà đầu tư quốc tế với thị trường Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ, bất động sản, và nông nghiệp. Ví dụ, các hiệp hội doanh nhân Việt tại Silicon Valley đã tổ chức các hội thảo giới thiệu cơ hội đầu tư tại Việt Nam, thu hút hàng trăm doanh nghiệp nước ngoài. Trong lĩnh vực giáo dục, cộng đồng người Việt tại các nước phát triển như Đức, Nhật Bản đã hỗ trợ tổ chức các chương trình trao đổi sinh viên, học bổng, và hội thảo học thuật, giúp quảng bá nền giáo dục Việt Nam và thu hút nhân tài. Những hoạt động này không chỉ nâng cao hình ảnh Việt Nam mà còn mang lại lợi ích kinh tế và tri thức, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Thách thức về khác biệt thế hệ: Mặc dù có nhiều đóng góp, cộng đồng người Việt ở nước ngoài đối mặt với thách thức lớn về sự khác biệt thế hệ, đặc biệt là việc thế hệ trẻ sinh ra ở nước ngoài có thể mất kết nối với văn hóa và ngôn ngữ quê hương. Nhiều người trẻ gốc Việt tại Mỹ, Úc, hay châu Âu có xu hướng hòa nhập sâu vào văn hóa bản địa, dẫn đến việc ít quan tâm đến các giá trị truyền thống Việt Nam. Điều này làm giảm khả năng tham gia của họ vào các hoạt động thông tin đối ngoại. Để giải quyết, Việt Nam cần xây dựng các chương trình giáo dục và văn hóa dành riêng cho thế hệ thứ hai, thứ ba, như trại hè “Về nguồn” tại Việt Nam, nơi họ có thể trải nghiệm văn hóa, lịch sử, và kết nối với quê hương. Các khóa học trực tuyến về tiếng Việt, lịch sử, và văn hóa Việt Nam cũng là giải pháp hiệu quả, giúp duy trì sự gắn bó của thế hệ trẻ với cội nguồn.
Ứng dụng công nghệ số để tăng cường kết nối: Công nghệ số đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự gắn kết giữa cộng đồng người Việt ở nước ngoài và quê hương, từ đó nâng cao hiệu quả của họ trong thông tin đối ngoại. Các ứng dụng học tiếng Việt như “VMonkey” hay các diễn đàn trực tuyến như “Vietnamese Overseas Community” trên X tạo điều kiện để người Việt ở nước ngoài giao lưu, chia sẻ thông tin, và tham gia các chiến dịch truyền thông. Ví dụ, một nhóm người Việt tại Hàn Quốc đã sử dụng Instagram để tổ chức chiến dịch #VisitVietnam, chia sẻ hình ảnh về các điểm du lịch như Đà Lạt, Phú Quốc, thu hút sự quan tâm của khán giả quốc tế. Các nền tảng họp trực tuyến như Zoom cũng giúp tổ chức các hội thảo, sự kiện văn hóa mà không cần di chuyển, tiết kiệm chi phí và tăng cường sự tham gia. Nhà nước cần đầu tư vào các nền tảng số đa ngôn ngữ, cung cấp thông tin về văn hóa, chính sách, và cơ hội hợp tác để hỗ trợ cộng đồng người Việt ở nước ngoài.
Phối hợp với các cơ quan và tổ chức quốc tế: Để tối ưu hóa vai trò của cộng đồng người Việt ở nước ngoài, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đại sứ quán, lãnh sự quán, và các tổ chức quốc tế. Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã thực hiện tốt vai trò kết nối, nhưng cần mở rộng các chương trình hỗ trợ như cung cấp ngân sách cho các sự kiện văn hóa, đào tạo kỹ năng truyền thông, và xây dựng mạng lưới liên kết giữa các cộng đồng. Ví dụ, việc phối hợp với các tổ chức như UNESCO để tổ chức triển lãm về di sản Việt Nam tại nước ngoài sẽ tăng cường uy tín và sức ảnh hưởng. Các đại sứ quán cũng cần chủ động hợp tác với cộng đồng để tổ chức các buổi đối thoại trực tuyến, giải đáp thắc mắc về chính sách Việt Nam, từ đó củng cố lòng tin của công chúng quốc tế.

Cộng đồng người Việt ở nước ngoài là một nguồn lực vô giá trong thông tin đối ngoại, đóng vai trò như những đại sứ văn hóa, cầu nối kinh tế, và người lan tỏa thông điệp quê hương trên toàn cầu. Từ các sự kiện văn hóa như lễ hội Tết, các bài đăng trên mạng xã hội, đến các hoạt động kết nối đầu tư và giáo dục, họ đã góp phần nâng cao vị thế và hình ảnh Việt Nam. Tuy nhiên, để vượt qua thách thức về khác biệt thế hệ và thiếu hụt kết nối, Việt Nam cần đầu tư vào các chương trình giáo dục, ứng dụng công nghệ số, và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức quốc tế. Với chiến lược đồng bộ và sự hỗ trợ hiệu quả, cộng đồng người Việt ở nước ngoài sẽ tiếp tục là lực lượng quan trọng, giúp Việt Nam khẳng định bản sắc, củng cố uy tín, và hội nhập sâu rộng vào cộng đồng quốc tế.