Xây dựng và duy trì quan hệ thông tin đối ngoại trong tình hình mới

Nâng cao nhận thức và năng lực là nền tảng để xây dựng quan hệ thông tin đối ngoại trong tình hình mới. Thông tin đối ngoại không chỉ là nhiệm vụ của các cơ quan ngoại giao mà cần sự tham gia của toàn hệ thống chính trị, doanh nghiệp, và cộng đồng xã hội. Để đạt hiệu quả, cần tổ chức các chương trình đào tạo chuyên sâu cho cán bộ, phóng viên, và nhân sự truyền thông, tập trung vào các xu hướng truyền thông quốc tế, kỹ năng xử lý khủng hoảng, và sử dụng công cụ công nghệ hiện đại. Đồng thời, việc phát triển đội ngũ chuyên gia thông tin đối ngoại có kiến thức sâu rộng về văn hóa, chính trị, và xã hội các nước là yếu tố then chốt. Ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh và các ngôn ngữ phổ biến khác, cần được chú trọng để đảm bảo giao tiếp hiệu quả với công chúng quốc tế, giúp truyền tải thông điệp một cách chính xác và thuyết phục.
Đa dạng hóa phương thức và kênh truyền thông là yếu tố quan trọng để tiếp cận các đối tượng công chúng toàn cầu. Trong kỷ nguyên số, các nền tảng mạng xã hội như X, Facebook, YouTube, và TikTok trở thành công cụ mạnh mẽ để truyền tải thông điệp nhanh chóng và tương tác trực tiếp. Việt Nam có thể xây dựng các kênh chính thức trên những nền tảng này để quảng bá văn hóa, du lịch, và chính sách đối ngoại. Hợp tác với các hãng thông tấn quốc tế uy tín như Reuters, BBC, hay CNN giúp lan tỏa thông tin chính xác và khách quan về đất nước. Ngoài ra, việc tổ chức các sự kiện quốc tế như hội nghị, triển lãm văn hóa, hay lễ hội du lịch, chẳng hạn Ngày Việt Nam ở nước ngoài, là cách trực tiếp để giới thiệu hình ảnh quốc gia. Ứng dụng công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) hỗ trợ phân tích xu hướng, dự báo dư luận, và cá nhân hóa nội dung, từ đó tối ưu hóa hiệu quả truyền thông.

Xây dựng nội dung chất lượng và phù hợp là yếu tố cốt lõi quyết định sự thành công của thông tin đối ngoại. Nội dung cần đảm bảo tính chính xác, khách quan, và minh bạch để xây dựng lòng tin với công chúng quốc tế. Việt Nam nên tập trung truyền tải những thông điệp tích cực về thành tựu kinh tế, văn hóa đa dạng, con người thân thiện, và chính sách đối ngoại hòa bình. Quan trọng hơn, nội dung cần được điều chỉnh để phù hợp với đặc điểm văn hóa, thị hiếu, và mối quan tâm của từng đối tượng, ví dụ, nhấn mạnh du lịch bền vững khi tiếp cận khán giả châu Âu hoặc công nghệ sáng tạo khi giao tiếp với khu vực châu Á. Phương pháp kể chuyện (storytelling) là một cách tiếp cận hiệu quả, giúp biến các thông điệp khô khan thành những câu chuyện hấp dẫn, như câu chuyện về hành trình bảo tồn Nhã nhạc cung đình Huế hay nỗ lực của các nghệ nhân làm gốm Bát Tràng.
Chủ động và linh hoạt trong xử lý khủng hoảng thông tin là yêu cầu cấp thiết trong thời đại thông tin bùng nổ. Các cuộc khủng hoảng truyền thông có thể xảy ra bất ngờ, từ tin giả đến những hiểu lầm về chính sách quốc gia. Vì vậy, cần xây dựng sẵn các kịch bản ứng phó cho các tình huống tiềm ẩn, bao gồm cả những trường hợp xấu nhất. Khi khủng hoảng xảy ra, phản ứng nhanh chóng, cung cấp thông tin chính thức một cách nhất quán và minh bạch là cách để kiểm soát tình hình và ngăn chặn tin đồn lan truyền. Việc nhấn mạnh các thông tin tích cực, như nỗ lực khắc phục hậu quả hoặc thành tựu quốc gia, giúp lấy lại niềm tin sau khủng hoảng. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, chuyên gia truyền thông, và các đối tác quốc tế cũng là yếu tố quan trọng để đưa ra giải pháp hiệu quả, như trường hợp Việt Nam phản hồi tin tức sai lệch về kinh tế trên các diễn đàn quốc tế.
Duy trì và phát triển mạng lưới quan hệ là quá trình liên tục để đảm bảo quan hệ thông tin đối ngoại bền vững. Các cuộc gặp gỡ, trao đổi thường xuyên với giới truyền thông, học giả, và nhà hoạch định chính sách nước ngoài giúp xây dựng sự hiểu biết và hợp tác lâu dài. Lòng tin, dựa trên sự trung thực, đáng tin cậy, và tôn trọng lẫn nhau, là nền tảng để duy trì các mối quan hệ này. Việt Nam có thể tìm kiếm cơ hội hợp tác trong lĩnh vực truyền thông, như chia sẻ kinh nghiệm tổ chức chiến dịch quảng bá quốc gia hoặc hỗ trợ các dự án truyền thông quốc tế. Cộng đồng người Việt ở nước ngoài cũng đóng vai trò quan trọng như cầu nối, thông qua các hoạt động văn hóa, giáo dục, để lan tỏa hình ảnh đất nước, như các lễ hội Tết tại Canada hay các lớp học tiếng Việt tại Úc.

Việc xây dựng và duy trì quan hệ thông tin đối ngoại trong tình hình mới đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ và chiến lược dài hạn. Bằng cách nâng cao năng lực, đa dạng hóa kênh truyền thông, xây dựng nội dung chất lượng, xử lý khủng hoảng linh hoạt, và phát triển mạng lưới quan hệ bền chặt, Việt Nam có thể khẳng định vị thế trên trường quốc tế, đồng thời thúc đẩy hợp tác và phát triển bền vững. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghệ, thông tin đối ngoại không chỉ là công cụ quảng bá mà còn là cầu nối để Việt Nam hội nhập sâu hơn vào cộng đồng thế giới.