Thúc đẩy hợp tác quốc tế thông qua thông tin đối ngoại

Tương tác trực tiếp và cá nhân hóa nội dung: Một trong những lợi thế lớn nhất của công nghệ số là khả năng tương tác trực tiếp và cá nhân hóa nội dung, giúp thông tin đối ngoại trở nên gần gũi và phù hợp hơn với từng nhóm đối tượng. Các tính năng như bình luận, livestream, hay khảo sát trực tuyến trên X và Facebook cho phép các cơ quan đối ngoại của Việt Nam giao tiếp trực tiếp với công chúng quốc tế, thu thập phản hồi và giải đáp thắc mắc kịp thời. Ví dụ, Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản thường xuyên tổ chức các buổi livestream giới thiệu văn hóa Việt Nam, như cách làm bánh chưng, thu hút sự tham gia của hàng ngàn người xem. Công nghệ AI và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) hỗ trợ Việt Nam hiểu rõ thị hiếu của khán giả, từ đó điều chỉnh nội dung phù hợp. Chẳng hạn, khi quảng bá du lịch cho thị trường châu Âu, Việt Nam nhấn mạnh vào các giá trị bền vững, như du lịch sinh thái ở Côn Đảo, trong khi với thị trường châu Á, các yếu tố về ẩm thực và lễ hội được ưu tiên. Sự cá nhân hóa này giúp thông điệp của Việt Nam chạm đến cảm xúc và nhu cầu của từng nhóm công chúng, tăng cường hiệu quả truyền thông.
Tăng cường sức mạnh mềm: Công nghệ số là công cụ mạnh mẽ để Việt Nam nâng cao “sức mạnh mềm” thông qua việc quảng bá văn hóa, giáo dục, và các giá trị quốc gia. Các chiến dịch như #HelloVietnam trên mạng xã hội đã giới thiệu hình ảnh một Việt Nam thân thiện, giàu bản sắc với các biểu tượng như áo dài, nón lá, hay các di sản UNESCO. Các nền tảng phát trực tuyến như Netflix và Spotify cũng góp phần lan tỏa văn hóa Việt Nam qua phim ảnh và âm nhạc. Ví dụ, bộ phim “Mắt biếc” trên Netflix đã giúp khán giả quốc tế hiểu thêm về vẻ đẹp tâm hồn và cảnh sắc Việt Nam, trong khi các bài hát dân ca được phát trên Spotify mang âm hưởng văn hóa dân tộc đến khán giả toàn cầu. Ngoài ra, công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) mở ra cơ hội cho các trải nghiệm du lịch ảo, như tham quan Hoàng thành Thăng Long hoặc hang Sơn Đoòng từ xa, tạo ấn tượng mạnh mẽ với du khách quốc tế. Những nỗ lực này không chỉ nâng cao uy tín mà còn thu hút đầu tư, du lịch, và hợp tác giáo dục, củng cố vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Ứng phó khủng hoảng và chống tin giả: Trong thời đại thông tin bùng nổ, công nghệ số đóng vai trò quan trọng trong việc ứng phó với các cuộc khủng hoảng truyền thông và chống lại thông tin sai lệch. Tin giả hoặc thông tin không chính xác về chính sách kinh tế, an toàn du lịch, hay tình hình xã hội của Việt Nam có thể lan truyền nhanh chóng trên các nền tảng như X, gây tổn hại đến uy tín quốc gia. Công nghệ giám sát trực tuyến, sử dụng AI, giúp các cơ quan đối ngoại phát hiện sớm các thông tin tiêu cực và phản hồi kịp thời. Ví dụ, khi có tin đồn sai lệch về an toàn du lịch trong đại dịch COVID-19, Việt Nam đã sử dụng X để đăng tải thông tin chính thức, nhấn mạnh các biện pháp kiểm soát dịch hiệu quả, từ đó lấy lại niềm tin của du khách quốc tế. Hợp tác với các hãng truyền thông uy tín như BBC hay Reuters cũng giúp đính chính thông tin sai lệch, đảm bảo tính minh bạch. Tuy nhiên, thách thức lớn là tốc độ lan truyền của tin giả và sự phức tạp của không gian mạng, đòi hỏi đội ngũ nhân sự có kỹ năng cao và hệ thống công nghệ hiện đại.
Hỗ trợ ngoại giao số và phân tích xu hướng: Công nghệ số đã tạo ra khái niệm ngoại giao số (digital diplomacy), cho phép các nhà ngoại giao giao tiếp trực tiếp với công chúng quốc tế. Các đại sứ quán Việt Nam sử dụng X để chia sẻ thông tin về chính sách đối ngoại, sự kiện văn hóa, hay các hoạt động hợp tác quốc tế, tạo sự gần gũi và minh bạch. Ví dụ, bài đăng về chuyến thăm của lãnh đạo Việt Nam tại các hội nghị thượng đỉnh thường kèm theo hình ảnh và video, thu hút sự chú ý của công chúng toàn cầu. Công nghệ số cũng hỗ trợ tổ chức các hội nghị trực tuyến qua Zoom hay Microsoft Teams, giảm chi phí và tăng hiệu quả giao tiếp. Bên cạnh đó, các công cụ AI và phân tích dữ liệu lớn giúp dự báo xu hướng dư luận, từ đó điều chỉnh chiến lược truyền thông. Chẳng hạn, phân tích dữ liệu từ X cho thấy du khách châu Âu quan tâm đến du lịch bền vững, giúp Việt Nam tập trung quảng bá các điểm đến như Phú Quốc với các sáng kiến thân thiện môi trường. Những công cụ này không chỉ nâng cao hiệu quả mà còn giúp Việt Nam chủ động trong việc định hình hình ảnh quốc gia.
Thách thức và định hướng: Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, công nghệ số cũng đặt ra thách thức như quản lý thông tin sai lệch, bảo mật dữ liệu, và cạnh tranh ảnh hưởng trên không gian mạng. Việt Nam cần đầu tư vào hạ tầng số, như xây dựng các nền tảng trực tuyến đa ngôn ngữ và ứng dụng di động cung cấp thông tin về văn hóa, du lịch. Đào tạo đội ngũ nhân sự thành thạo công nghệ, ngoại ngữ, và kỹ năng truyền thông quốc tế là yếu tố then chốt để vượt qua thách thức. Ngoài ra, cần phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, doanh nghiệp công nghệ, và cộng đồng người Việt ở nước ngoài để tạo sức mạnh tổng hợp. Việc xây dựng chiến lược truyền thông số dài hạn, kết hợp giữa công nghệ và giá trị văn hóa truyền thống, sẽ giúp Việt Nam tối ưu hóa thông tin đối ngoại, củng cố vị thế trên trường quốc tế.

Công nghệ số đã và đang cách mạng hóa thông tin đối ngoại, mang lại cơ hội để Việt Nam quảng bá hình ảnh, tăng cường sức mạnh mềm, và xây dựng mối quan hệ quốc tế bền vững. Từ việc lan tỏa văn hóa qua mạng xã hội, cá nhân hóa nội dung bằng AI, đến ứng phó khủng hoảng và thực hiện ngoại giao số, công nghệ đã trở thành công cụ không thể thiếu. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa tiềm năng, Việt Nam cần vượt qua các thách thức về tin giả, an ninh mạng, và thiếu hụt nhân sự bằng cách đầu tư vào hạ tầng và đào tạo. Với chiến lược đồng bộ và sáng tạo, công nghệ số sẽ là chìa khóa để Việt Nam khẳng định vị thế, lan tỏa bản sắc, và hội nhập sâu rộng vào cộng đồng quốc tế.