Xây dựng và quản lý hoạt động thông tin đối ngoại theo Nghị định 72/2015/NĐ-CP

Nghị định 72/2015/NĐ-CP quy định rõ các nguyên tắc hoạt động thông tin đối ngoại, đảm bảo tuân thủ chủ trương của Đảng và pháp luật Nhà nước, không ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự xã hội, hay quan hệ ngoại giao. Thông tin phải chính xác, kịp thời, và không được xuyên tạc, vu khống, nhằm bảo vệ uy tín và hình ảnh Việt Nam. Nghị định áp dụng cho các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, và các tổ chức, cá nhân tham gia thông tin đối ngoại, tạo ra một khung pháp lý toàn diện. Ví dụ, trong đại dịch COVID-19, Việt Nam đã cung cấp thông tin minh bạch về các biện pháp kiểm soát dịch qua các kênh chính thức như Bộ Ngoại giao và X, nhận được sự đánh giá cao từ cộng đồng quốc tế. Những nguyên tắc này không chỉ đảm bảo tính nhất quán mà còn giúp Việt Nam xây dựng hình ảnh một quốc gia đáng tin cậy và cởi mở.
Nghị định quy định ba loại thông tin đối ngoại: thông tin chính thức về Việt Nam, thông tin quảng bá hình ảnh Việt Nam, và thông tin thế giới vào Việt Nam. Thông tin chính thức, bao gồm các chủ trương, chính sách, và tình hình kinh tế-xã hội, được cung cấp qua phát ngôn tại các diễn đàn quốc tế, hoạt động của cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, và các sản phẩm báo chí của Thông tấn xã Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam. Thông tin quảng bá, như văn hóa, con người, và di sản, được lan tỏa qua các sự kiện như “Ngày Việt Nam” tại Nhật Bản, triển lãm áo dài tại Pháp, hoặc các xuất bản phẩm đa ngôn ngữ. Ví dụ, chiến dịch “Vietnam: Timeless Charm” đã sử dụng video quảng bá trên YouTube để giới thiệu Vịnh Hạ Long và Phố cổ Hội An, thu hút hàng triệu du khách. Thông tin thế giới vào Việt Nam, do Bộ Ngoại giao và các cơ quan báo chí cung cấp, giúp người dân hiểu rõ hơn về tình hình quốc tế và quan hệ ngoại giao. Những phương thức này đảm bảo thông tin được truyền tải đa dạng, hiệu quả, và phù hợp với từng đối tượng.

Nghị định phân công rõ trách nhiệm quản lý nhà nước về thông tin đối ngoại. Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, và các cơ quan liên quan để xây dựng chiến lược, kế hoạch, và quản lý các hoạt động truyền thông. Bộ Ngoại giao chịu trách nhiệm triển khai thông tin đối ngoại ở nước ngoài, trong khi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quản lý các hoạt động tại địa phương. Ví dụ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp tổ chức Festival Huế, kết hợp quảng bá văn hóa qua các kênh quốc tế như BBC, thu hút sự chú ý của du khách toàn cầu. Nghị định cũng yêu cầu xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin đối ngoại và trang thông tin điện tử, giúp tích hợp và cung cấp thông tin chính thức một cách hiệu quả. Sự phối hợp này không chỉ đảm bảo thông điệp nhất quán mà còn tăng cường khả năng ứng phó với các thách thức như tin giả hoặc thông tin sai lệch.
Nghị định nhấn mạnh việc sử dụng công nghệ số, như trang thông tin điện tử và cơ sở dữ liệu, để cung cấp thông tin nhanh chóng và chính xác. Các công cụ như video 360 độ, thực tế ảo (VR), và mạng xã hội như X đã trở thành phương tiện quan trọng để quảng bá hình ảnh Việt Nam. Ví dụ, một bài đăng trên X về lễ hội phở đã thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế, nhấn mạnh nét độc đáo của ẩm thực Việt Nam. Cộng đồng người Việt ở nước ngoài, với hơn 5 triệu người, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa thương hiệu quốc gia. Họ tổ chức các sự kiện như lễ hội Tết tại Úc hay triển lãm tranh Đông Hồ tại Anh, giúp công chúng bản địa hiểu thêm về văn hóa và con người Việt Nam. Nghị định yêu cầu các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài hỗ trợ cộng đồng này, đảm bảo thông điệp được truyền tải đồng bộ và hiệu quả.
Nghị định 72/2015/NĐ-CP đã đặt nền tảng pháp lý quan trọng cho việc quản lý và triển khai hoạt động thông tin đối ngoại, giúp Việt Nam xây dựng hình ảnh một quốc gia năng động, thân thiện, và giàu tiềm năng. Bằng cách tuân thủ các nguyên tắc, phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, ứng dụng công nghệ số, và huy động cộng đồng người Việt ở nước ngoài, Việt Nam đã đạt được nhiều thành công trong việc quảng bá thương hiệu quốc gia. Tuy nhiên, để vượt qua các thách thức và nâng cao hiệu quả, cần đầu tư vào đào tạo nhân sự, xây dựng cơ quan điều phối, và đẩy mạnh hợp tác quốc tế. Với sự thực hiện nghiêm túc Nghị định, thông tin đối ngoại sẽ tiếp tục là động lực để Việt Nam khẳng định vị thế, thu hút nguồn lực, và hội nhập sâu rộng vào cộng đồng toàn cầu.