Vai trò của giáo dục và cộng đồng trong Chương trình phòng, chống ma túy đến năm 2030

Tầm quan trọng của giáo dục và tuyên truyền
Một trong những trọng tâm của chương trình là nâng cao nhận thức của toàn xã hội về tác hại của ma túy, từ cấp cơ sở, từng gia đình, đến từng cá nhân, đặc biệt là thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên và người lao động tại các khu công nghiệp. Nghị quyết đặt mục tiêu tuyên truyền, phổ biến kiến thức và kỹ năng phòng, chống ma túy tại 100% trường học và trên 70% khu công nghiệp, khu chế xuất. Các cơ quan truyền thông chủ lực và báo chí có lượng độc giả lớn được yêu cầu xây dựng chuyên trang, chuyên mục về phòng, chống ma túy để lan tỏa thông điệp đến cộng đồng.
Giáo dục đóng vai trò then chốt trong việc thay đổi nhận thức và hành vi của thế hệ trẻ – nhóm đối tượng dễ bị lôi kéo vào con đường nghiện ngập. Bằng cách tích hợp nội dung phòng, chống ma túy vào chương trình học, tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm hoặc mời những người đã cai nghiện thành công chia sẻ kinh nghiệm, nhà trường có thể giúp học sinh, sinh viên nhận thức rõ về nguy cơ và hậu quả của ma túy. Đồng thời, việc sử dụng các nền tảng truyền thông xã hội như TikTok, YouTube để truyền tải thông điệp một cách sinh động, gần gũi sẽ thu hút sự chú ý của giới trẻ, từ đó xây dựng ý thức tự bảo vệ bản thân trước cám dỗ ma túy.
Sự tham gia của cộng đồng
Bên cạnh giáo dục, sự tham gia của cộng đồng là yếu tố không thể thiếu. Nghị quyết nhấn mạnh vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội, gia đình và cá nhân trong việc xây dựng một môi trường sống lành mạnh, không ma túy. Các địa phương được yêu cầu giữ vững và mở rộng các xã, phường, thị trấn không có ma túy, đồng thời bố trí các điểm tiếp nhận và tư vấn cai nghiện tại trên 70% xã, phường, thị trấn có người nghiện. Các chương trình cai nghiện tự nguyện tại gia đình và cộng đồng cũng được khuyến khích, với mục tiêu ít nhất 70% tỉnh, thành phố triển khai mô hình này.
Sự tham gia của cộng đồng không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ cai nghiện mà còn bao gồm giám sát và phòng ngừa. Các tổ chức như Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể và người dân được khuyến khích tham gia giám sát việc thực hiện chương trình, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả. Hơn nữa, việc huy động nguồn lực từ các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân sẽ góp phần giảm gánh nặng ngân sách nhà nước, đồng thời tạo sự bền vững cho chương trình.
Nguồn lực và cơ chế hỗ trợ
Chương trình được hỗ trợ bởi nguồn kinh phí lớn, với tổng vốn tối thiểu 22.450,194 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương chiếm 17.725,657 tỷ đồng, ngân sách địa phương 2.223,537 tỷ đồng và nguồn huy động hợp pháp khác tối thiểu 50 tỷ đồng. Nguyên tắc phân bổ vốn ưu tiên các địa phương khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi và các khu vực trọng điểm về ma túy. Việc lồng ghép nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia khác cũng được khuyến khích để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng kinh phí.
Về cơ chế quản lý, Bộ Công an được giao vai trò chủ chương trình, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương để triển khai. Các cơ chế kiểm tra, giám sát và đánh giá được thiết lập để đảm bảo tính minh bạch, phòng ngừa tiêu cực và xử lý nghiêm các vi phạm. Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức liên quan sẽ giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện, đảm bảo chương trình đạt được các mục tiêu đề ra.
Kỳ vọng và triển vọng
Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030, được phê duyệt qua Nghị quyết 163/2024/QH15, không chỉ là một chiến lược quốc gia mà còn là một sứ mệnh xã hội. Bằng cách kết hợp giáo dục, tuyên truyền với sự tham gia tích cực của cộng đồng, chương trình hứa hẹn sẽ tạo ra những thay đổi tích cực, từ việc giảm số người nghiện đến việc xây dựng các cộng đồng không ma túy. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và sự đồng lòng của người dân, Việt Nam có thể từng bước đẩy lùi hiểm họa ma túy, hướng tới một tương lai an toàn và bền vững.