12 nguyên tắc và giải pháp cơ bản trong điều trị nghiện:
- Nghiện là bệnh lý mãn tính phức tạp về não bộ và hành vi, nhưng hoàn toàn có thể điều trị được.
- Không có một phương pháp điều trị chung cho tất cả. Mỗi người cần một kế hoạch điều trị cá nhân hóa.
- Các dịch vụ điều trị cần đầy đủ và chuyên sâu, từ sàng lọc – tư vấn – cắt cơn – điều trị dược lý, tâm lý đến hỗ trợ cai nghiện an toàn.
- Chăm sóc liên tục và tích hợp: Từ lúc tiếp cận – điều trị – phục hồi – tái hòa nhập xã hội, cần kết nối dịch vụ y tế, xã hội, gia đình, cộng đồng.
- Duy trì điều trị lâu dài là yếu tố sống còn. Các chương trình phải linh hoạt để người điều trị có thể tham gia mà vẫn đảm bảo công việc, gia đình.
- Đa dạng điểm tiếp cận dịch vụ điều trị giúp người nghiện dễ dàng tìm đến sự hỗ trợ.
- Kết hợp thuốc và trị liệu tâm lý đã được chứng minh hiệu quả – đặc biệt với người nghiện các chất dạng thuốc phiện.
- Sau cắt cơn, cần tiếp nối điều trị hành vi, tư vấn tâm lý để ngăn nguy cơ tái nghiện.
- Điều trị toàn diện cả các bệnh liên quan như HIV, viêm gan C, lao... và chuyển tuyến khi cần.
- Chăm sóc nhóm yếu thế: phụ nữ, trẻ em, người dân tộc thiểu số, người vô gia cư… cần được ưu tiên tiếp cận phù hợp với hoàn cảnh và nhu cầu đặc biệt.
- Chi phí điều trị phải hợp lý và công bằng, giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh, đồng thời huy động nguồn lực từ cộng đồng, gia đình, nhóm hỗ trợ đồng đẳng.
- Tự nguyện tham gia, tôn trọng nhân phẩm là nguyên tắc quan trọng để người nghiện cảm thấy được đồng hành và tin tưởng điều trị.
Các hình thức điều trị nghiện ma túy hiện nay ở việt nam
Để đảm bảo hiệu quả điều trị và phục hồi, hiện nay Việt Nam triển khai nhiều mô hình điều trị linh hoạt, phù hợp với từng mức độ và hoàn cảnh của người nghiện:
1. Điều trị ngoại trú:
- Phổ biến với các chương trình điều trị thay thế bằng thuốc methadone.
- Được triển khai tại:
+ Các điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị tại cộng đồng.
+ Các mô hình điểm vệ tinh của cơ sở điều trị tự nguyện.
2. Điều trị nội trú ngắn hạn:
- Thời gian tối đa thường là 30 ngày.
- Tập trung vào giai đoạn cắt cơn giải độc, điều trị rối loạn tâm thần cấp và hướng dẫn kỹ năng phòng tái nghiện.
- Thường áp dụng cho người tự nguyện điều trị.
3. Điều trị nội trú dài hạn:
- Áp dụng trong cả điều trị bắt buộc và tự nguyện.
- Một số địa phương sử dụng hình thức này với sự hỗ trợ từ ngân sách nhà nước.
- WHO khuyến nghị chỉ nên kéo dài đến 90 ngày, hạn chế điều trị quá lâu từ 1–2 năm như thực tiễn tại một số cơ sở hiện nay.
Các biện pháp và loại hình cơ sở điều trị
- Điều trị tự nguyện có thể thực hiện tại:
+ Các điểm tư vấn tại cộng đồng.
+ Các cơ sở cai nghiện dân lập hoặc tự nguyện.
+ Bệnh viện đa khoa, chuyên khoa hoặc cơ sở điều trị thay thế bằng methadone, buprenorphine.
+ Cơ sở đa chức năng do ngành LĐTBXH quản lý.
- Điều trị bắt buộc được áp dụng khi có quyết định của Tòa án, thường thực hiện:
+ Tại cộng đồng do tổ công tác xã/phường/thị trấn triển khai.
+ Tại các cơ sở cai nghiện bắt buộc hoặc khu vực bắt buộc trong các cơ sở đa chức năng.
Thông điệp gửi đến mọi người:
- Nghiện ma túy có thể điều trị được. Đừng kỳ thị – hãy hỗ trợ!
- Càng sớm tiếp cận điều trị, người nghiện càng có cơ hội phục hồi và tái hòa nhập xã hội.
- Hãy tuyên truyền, tư vấn và chia sẻ kiến thức đúng đắn đến người thân, bạn bè về các phương pháp điều trị hiện có.
- Mỗi người trong cộng đồng là một "liều thuốc" tích cực giúp người nghiện tìm lại chính mình.
Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Bình Phước
