'Cẩm nang' giúp cơ thể khỏe mạnh khi chơi thể thao trong mùa Hè

Bơi lội là một trong những môn thể thao thu hút nhiều đối tượng tham gia trong mùa nắng nóng. (Ảnh: Việt Anh/Vietnam+)

Mùa Hè nắng nóng kèm điều kiện thời tiết oi bức khiến nhu cầu tham gia các hoạt động ngoài trời của người dân tăng cao. Trong số đó, các hoạt động thể dục thể thao ngoài trời thu hút nhiều đối tượng người chơi tham gia.

Tuy nhiên, khác với những thời điểm khác trong năm, việc tập luyện thể dục thể thao trong điều kiện thời tiết nắng nóng của mùa Hè có thể dẫn đến những nguy cơ gây hại cho sức khỏe.

Để giúp những người chơi thể thao có được sự chuẩn bị tốt trước, trong và sau khi tham gia các bộ môn thể thao trong mùa Hè nắng nóng, bác sỹ Hoàng Nghĩa Dương, Trung tâm Huấn luyện Thể dục Thể thao Hà Nội cung cấp những thông tin cần thiết để giúp cơ thể đạt được trạng thái tốt nhất.

Theo bác sỹ Hoàng Nghĩa Dương, lưu ý đầu tiên mà những người chơi thể thao cần ghi nhớ là không nên tham gia các hoạt động thể dục thể thao nếu thời tiết quá nắng nóng.

"Theo quy định của các Hiệp hội Thể thao, nếu nhiệt độ ngoài trời từ 40 độ C trở lên thì vận động viên nói riêng và người chơi nói chung không được tham gia các bộ môn thể thao, bởi đây là mức nhiệt cao hơn so với nhiệt độ cơ thể người, khiến nguy cơ tử vong tăng cao nếu vận động dưới điều kiện thời tiết nắng nóng," bác sỹ Dương cho biết.

Bác sỹ Dương cảnh báo người chơi thể thao cũng cần tránh khung giờ từ 10 giờ đến 15 giờ - bởi đây là khung giờ nắng nóng kịch phát, nếu hoạt động dưới nắng nóng trong khung giờ này sẽ có nguy cơ cao dẫn đến tình trạng sốc nhiệt.

"Tình trạng sốc nhiệt khi chơi thể thao thường xảy ra với hai nhóm đối tượng, một là những người có thể chất yếu như người già, phụ nữ có thai hoặc các bệnh nhân mắc bệnh tim mạch, các bệnh mãn tính... Đây là nhóm đối tượng có khả năng chịu nhiệt kém hơn so với người bình thường. Loại thứ hai thường gặp hơn, xảy ra với những đối tượng chơi thể thao với cường độ cao dưới thời tiết nắng nóng: Khi vận động với cường độ cao, người chơi sinh ra nhiệt bên trong cơ thể. Khi nhiệt độ trong và ngoài cơ thể không chênh lệch nhau, nhiệt sẽ khó thoát ra bên ngoài, dẫn đến tình trạng cơ thể bị suy nhược do mất nước," bác sỹ Dương cho biết.

Đối tượng bị sốc nhiệt thường có hai giai đoạn rõ rệt. Giai đoạn một gồm các triệu chứng như mặt đỏ và đổ mồ hôi nhiều. Giai đoạn hai khó phát hiện hơn: Mặt đối tượng bắt đầu chuyển sang tình trạng tái, cơ thể không đổ mồ hôi được và chân tay chuyển lạnh - nếu không phát hiện và xử lý kịp thời có thể dẫn đến hôn mê, thậm chí là tử vong. Do vậy, những người chơi thể thao cần lưu ý tình trạng cơ thể để sớm phát hiện vấn đề, tránh những tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra.

Một trong những môn thể thao ngoài trời nhưng có không gian "mát mẻ" hơn so với các môn khác đó là bơi lội. Đây là môn thể thao thích hợp vào mùa Hè, đặc biệt có nhiều ích lợi với những đối tượng như trẻ em trong giai đoạn phát triển chiều cao, hoặc người mắc bệnh thoát vị đĩa đệm. Tuy nhiên, người đi bơi cần có bước khởi động đúng cách để tránh nguy cơ sốc nhiệt khi bơi lội.

"Do thời tiết mùa Hè quá nắng nóng nên nhiều người có thói quen nhảy ngay xuống hồ bơi để giải nhiệt. Thực tế, đây là một hành động tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Bởi khi ở nhiệt độ ngoài trời (nhiệt độ cao), các mạch máu trong cơ thể đang ở tình trạng giãn mạch. Nếu nhảy xuống nước ngay sẽ dẫn đến tình trạng có mạch, dễ gây chuột rút hoặc nguy hiểm hơn là đột tử. Những đối tượng có bệnh lý về tim mạch hoặc động kinh cũng cần cẩn trọng trong phương pháp bơi để tránh những tai nạn có thể xảy ra như ngừng tim ngừng tuần hoàn, tăng huyết áp kịch phát...," bác sỹ Dương cảnh báo.

"Trước khi bơi, người chơi cần thực hiện các bài khởi động khớp, cổ tay cổ chân... ở trên bờ để các cơ ở trạng thái chuẩn bị tốt nhất. Sau đó, người chơi lấy một ít nước thoa lên người để cơ thể thích nghi với nhiệt độ của nước, rồi mới lội xuống và dần hòa mình xuống bể bơi," bác sỹ Dương chia sẻ.

Một số loại hoa quả như dưa hấu, chanh... có tác dụng bổ sung vitamin và khoáng chất cho cơ thể khi bị mất nước do chơi thể thao. (Ảnh minh họa)

Để tránh tình trạng sốc nhiệt khi chơi thể thao trong mùa nắng nóng, người chơi cần tính toán lượng nước để bù điện giải cho cơ thể trước, trong và sau khi chơi thể thao. "Đối tượng chơi thể thao cần lưu ý uống đủ nước để bù vào lượng nước mất ở các tế bào trong quá trình chơi thể thao. Người chơi cần uống khoảng 300-500ml nước trước và sau khi chơi thể thao. Trong quá trình chơi, tùy theo thời gian thi đấu mà người chơi cần bổ sung từ 500-800ml nước/giờ đồng hồ; khi uống nước cần chia thành từng ngụm nhỏ để nước điều hòa vào từng tế bào của cơ thể tốt hơn," bác sĩ Dương khuyến cáo.

Một số thực phẩm, đồ uống giúp cơ thể bổ sung điện giải và tránh mất nước khi chơi thể thao trong mùa nắng nóng có thể kể đến là các loại hoa quả như chanh (pha chanh muối), chuối, dưa hấu...; sữa tươi; bột pha nước điện giải; oresol...

"Ngoài ra, vận động viên và người chơi thể thao cần lưu ý trang bị các vật dụng, đồ dùng tránh nắng khi tham gia hoạt động ngoài trời như kem chống nắng, mũ, áo...; cần lưu ý chọn trang phục phù hợp, có chất liệu vải thoáng mát, thấm mồ hôi tốt để giúp cơ thể thoát nhiệt tốt hơn...," bác sỹ Dương cho biết.