Như chúng ta đã biết, vào những năm cuối của giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, tỉnh Phước Long là một trong những địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng, là tuyến địa đầu của miền Đông Nam bộ với địa hình hiểm trở nối liền với Nam Tây Nguyên và án ngữ hướng tây bắc với Sài Gòn. Với địa thế và tầm chiến lược quan trọng đó, Trung ương Cục và Bộ chỉ huy Miền quyết định mở chiến dịch tiến công Đường 14 - Phước Long nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực và phương tiện chiến tranh của địch, tạo điều kiện giải phóng Phước Long, làm bàn đạp tiến công các vị trí quân địch xung quanh Sài Gòn, giữ vững vùng giải phóng, bảo vệ tính mạng tài sản của đồng bào trong vùng mới giải phóng.
Để chuẩn bị mở màn cho Chiến dịch đường 14 - Phước Long, Trung ương Cục và Quân ủy Miền giao nhiệm vụ cho Đảng bộ Bình Phước phải chuẩn bị chiến trường, đẩy mạnh hoạt động 3 mũi giáp công để kìm chân, tiêu hao, tiêu diệt sinh lực địch tại chỗ, tạo thế cho quần chúng nổi dậy. Đối với vùng căn cứ, Phước Long vừa có nhiệm vụ chuẩn bị lương thực, hậu cần tại chỗ, vừa chuẩn bị địa bàn đứng chân cho các đơn vị chủ lực lớn, mở đợt tiến công tiêu diệt địch. Tỉnh ủy Bình Phước phối hợp với Quân đoàn 4 khẩn trương chuẩn bị các mặt cho chiến dịch, thông qua quyết tâm trước Trung ương Cục, Quân ủy Miền.
Tháng 12/1974, Trung ương Cục và Quân ủy Miền giao nhiệm vụ cho quân dân Bình Phước dùng bộ đội địa phương tiến công, diệt gọn chi khu quân sự Bù Đốp lưu vong, chi khu quân sự Đức Phong và yếu khu Bù Na nhằm chia cắt và cô lập Phước Long với các khu vực xung quanh, sau đó phối hợp với quân chủ lực tiến công giải phóng Phước Long. Nhận nhiệm vụ trên, Tỉnh ủy gấp rút lập Ban chỉ huy tiền phương do đồng chí Đỗ Văn Nuống (Tư Nguyện) -Bí thư Tỉnh ủy làm Chính ủy, đồng chí Lê Hùng - Tỉnh đội trưởng làm Chỉ huy trưởng trực tiếp chỉ đạo mũi tiến công này.
Chiến dịch đường 14 - Phước Long do Quân đoàn 4 tiến hành, lực lượng vũ trang của tỉnh tham gia chiến dịch bao gồm toàn bộ các đơn vị của tỉnh, các huyện. Lực lượng của Bù Đăng, Đồng Xoài. Các đơn vị tập trung của tỉnh có Tiểu đoàn 208, hai đại đội đặc công U11 và U13, Đại đội 14 trợ chiến, Trung đội công binh, Đại đội bộ binh 54, hai đại đội bộ binh của Bù Đốp và Phước Bình.
Về diễn biến của Chiến dịch Đường 14 - Phước Long:
- Bắt đầu vào đêm vào Đêm 12, rạng sáng ngày 13/12/1974, Chiến dịch Đường 14-Phước Long bắt đầu được diễn ra.
Hành quân về giải phóng Phước Long. Ảnh tư liệu
Bộ Tư lệnh chủ lực Miền tiến công giải phóng cứ điểm Bộ Chỉ huy Cảnh sát ngụy ở Phước Long. Ảnh tư liệu.
Truy kích địch trong thị xã Phước Long ngày 5-1-1975. Ảnh tư liệu.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta, chiến dịch đường 14 ngày 06/1/1975 có ý nghĩa như một đòn trinh sát chiến lược thử sức đối với cả ta và địch khi lần đầu tiên trên chiến trường miền Nam ta đã giải phóng hoàn toàn một tỉnh ở gần sài gòn.
Chiến thắng Phước Long đã giáng một đòn mạnh cho chế độ chính quyền sài gòn phải rung chuyển tạo thế và lực để 5 cánh quân của ta tiến về giải phóng sài gòn giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Để hiểu rõ hơn về diễn biến, kết quả cũng như ý nghĩa lịch sử của Chiến dịch Đường 14-Phước Long, kính mời các đồng chí đón xem trích đoạn bộ phim Đòn trinh sát chiến lược đường 14 Phước Long của hãng phim Điện ảnh Quân đội nhân dân nhân dịp kỷ niệm 45 năm thống nhất non sông (30/4/1975-30/4/2020).
Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Bình Phước
