Đến hẹn lại lên, cứ vào tiết Thanh Minh hàng năm, đồng bào các dân tộc Tày, Nùng sinh sống tại huyện Đồng Phú lại nô nức tham dự Lễ hội Thanh Minh, năm nay Lễ hội được tổ chức ở xã Đồng Tiến. Các hoat động sôi nổi, hấp dẫn tại lễ hội thu hút mọi người tham gia, tạo nên sự gắn kết giữa các dân tộc anh em trong cộng đồng, làm phong phú đời sống cho bà con nhân dân, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa tinh thần của cộng đồng dân tộc Tày, Nùng.
Lễ hội thanh minh (hay còn gọi là Hội Sinh Mình) được bắt nguồn từ câu chuyện, có một đôi trai gái người dân tộc Nùng yêu nhau say đắm. Vì những hủ tục lạc hậu từ ngàn xưa để lại mà tình yêu của họ bị ngăn cấm. Tuyệt vọng, họ đành phải tìm đến cái chết để có thể mãi ở bên nhau. Hàng năm cứ đến dịp tiết Thanh minh bà con lại nô nức đi lễ hội để tưởng nhớ ông, bà tổ tiên, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Lễ hội Thanh minh không có ngày cố định, năm nay Lễ hội được tổ chức vào ngày 26/02 âm lịch, hội là điểm hẹn của đông đảo bà con trong vùng. Sau tiếng trống khai hội, người dân và du khách được đắm chìm trong không gian âm nhạc đặc sắc của câu hát then, hát lượn, tiếng đàn tính... Các chị, các cô xúng xính trong những bộ trang phục truyền thống. Cánh đàn ông quây quần uống với nhau những ly rượu nồng. Người già người trẻ háo hức với những trò chơi dân gian truyền thống.
Chị Nông Thị Xuyên, dân tộc Tày, xã Tân Phước chia sẻ: “ “Hôm nay đến với Lễ hội thì các chị em bên xã Tân Phước rất vui, chúng tôi được gặp, gỡ, giao lưu văn nghệ và đem đến 4 món ăn đặc trưng của dân tộc Tày, thứ nhất là heo quay mắc mật, thứ hai là xôi ngũ sắc, thứ ba là bánh dầy, thứ tư là bánh chuối. Về xôi ngũ sắc thì đây là một trong những món không thể thiếu trong dịp lễ Tết của người dân tộc Tày, tượng trưng cho tình yêu thương, sự may mắn”.
Trẩy hội Thanh minh không thể không nhắc đến các hoạt động vui chơi văn hóa mang đậm nét truyền thống như: thi lày cỏ, kéo co, thi ẩm thực và màn văn nghệ đặc sắc với các tiết mục nhảy sạp, múa dân vũ… Người lớn tuổi thì đến để giới thiệu về các sản phẩm đặc sản của địa phương và cùng trao đổi về kinh nghiệm sản xuất sau một năm làm việc vất vả nhằm tăng thêm tình đoàn kết.
Độc đáo và đặc sắc nhất của hội phải kể đến văn hóa ẩm thực với món thịt lợn Khấu nhục. Anh Hoàng Đình Nhuận, xã Đồng Tiến mang đến lễ hội món ăn công phu này chia sẻ: “Khấu nhục còn gọi là “nằm khâu” (trong ngôn ngữ của người Nùng, “khâu” có nghĩa là đồi) - cái tên bắt nguồn từ cách thức sắp xếp món ăn trên dĩa giống như một mỏm đồi nhỏ đang vươn lên. Ngay từ cách gọi đã cho thấy khấu nhục là món ăn nhiều công phu từ trình bày, chưa nói đến chế biến và nấu. Tuy khó làm, vì ngoài thịt ba rọi cần phải có rau cải tàu soi (được phơi khô) cùng nhiều gia vị đặc trưng khác chỉ có ở các tỉnh phía Bắc, nhưng đến với lễ hội Thanh minh, tôi đã tỉ mỉ nấu nướng để mang đến món ăn cho bà con và du khách thưởng thức”. Nhìn đĩa khấu nhục hình mỏm đồi vàng ươm trong rất nhiều món ăn truyền thống khác của đồng bào Tày, Nùng ở Bình Phước, như xôi ngũ sắc, bánh gio, bánh chuối, bánh gai, bánh dày, bánh cười…chúng ta thấy được sự đặc sắc trong văn hóa ẩm thực của mỗi dân tộc đã được mang đến ngày hội.
Lễ hội Thanh minh không chỉ làm đời sống tinh thần của bà con được nâng lên mà còn thể hiện được tình đoàn kết giữa các dân tộc anh em, từ đó nhắc nhở con cháu mai sau luôn biết giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống vốn có của dân tộc, đã được thế hệ cha ông kì công gìn giữ qua bao đời.
Các tiết mục văn nghệ tại Lễ hội
Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Bình Phước
